Fundacja
na rzecz dzieci i młodzieży „Otwórzmy serca dla dzieci” działająca przy Zespole
Szkół w Rzerzęczycach realizowała projekt związany z tradycjami naszego regionu
„ Wszyscy jesteśmy ze wsi- organizacja cyklu przedsięwzięć edukacyjnych dla
dzieci i młodzieży kultywujących lokalne tradycje ludowe miejscowości
Rzerzęczyce i gminy Kłomnice” opracowanym w ramach działania 413 „Wdrażanie
lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na
lata 2007-2013. Założeniem projektu był kontakt dzieci i młodzieży z
mieszkańcami Rzerzęczyc i okolic, a zwłaszcza z paniami z Koła Gospodyń
Wiejskich i Zespołem Folklorystycznym „Grusza”, podczas którego dzieci poznają
tradycje ludowe związane z wsią, obrzędy, przedmioty i narzędzia wykorzystywane
w dawnych czasach. W ramach projektu dzieci uczyły się haftować, gotować,
wykonywać ozdoby z bibuły. Te zajęcia prowadzone były przez panie z Koła
Gospodyń Wiejskich. Pierwszymi zajęciami, które rozpoczęły nasz projekt były
warsztaty z zakresu gotowania „ Kluseczka,
pierożek, prażucha”, gdzie dzieci pod okiem pan uczyły się
przygotowywać zapomniane, wiejskie
potrawy. Poznawały tajniki haftowania
oraz wykonywały przepiękne kwiaty z bibuły. Oprócz zajęć z paniami były
też warsztaty plastyczne technikami decoupage
i papier mache prowadzone przez panią K.Sosnowską. Dzieci tworzyły tymi
technikami papierowe jaja wielkanocne, maski oraz ozdabiały wazony. Odbyło się
spotkanie z najstarszymi mieszkańcami Rzerzęczyc oraz trzy spotkania z Zespołem Folklorystycznym
podczas którego uczniowie poznali zwyczaje obrzędowe wsi. Zespół pokazał trzy
przedstawienia. Pierwsze to „Zmiana tajemnic różańcowych”, kolejne „
Rozmaitości u szewca Morcina” i „Dożynki”. Odbyły się też wyjazdy do Tokarni i Radzionkowa. Jako podsumowanie
całego projektu opracowano książeczkę pt.”Zapisane w pamięci”, przygotowano
prezentację multimedialną, galerię zdjęć oraz prac dzieci, które zostały
wyeksponowane na korytarzu szkolnym.
Projekt swym działaniem obejmował 45 beneficjentów, a opiekę podczas
spotkań pełnili nauczyciele z ZS w Rzerzęczycach.
I Spotkanie z najstarszymi mieszkańcami
Jak wyglądało
dawniej życie w naszej wsi ? Na to
pytanie odpowiedziały najstarsze mieszkanki Rzerzęczyc na spotkaniu, które odbyło się dnia
04.04.2014r. Zaproszone panie: Janina
Goudy, Marta Wolniewicz, Maria Kapusta, Krystyna
Pałuszka i Kazimiera Politańska opowiedziały, jak wyglądała nasza miejscowość w
czasach ich dzieciństwa i młodości. Dzięki paniom i ich barwnym opowieściom
dzieci dowiedziały się, jak wyglądały dawniej domy i ich obejścia, jak były
urządzone ich mieszkania, jak wyglądał dzień powszedni świąteczny. Usłyszały,
jakie prace były wykonywane w polu i w gospodarstwach domowych, jakich używano
narzędzi, jakie zwierzęta hodowano. Poznały dawne zwyczaje i tradycje związane
z różnymi świętami oraz zabawy dzieci.
Panie opowiedziały także, jak wyglądała nauka i gdzie mieściły się
kolejne budynki szkoły. Przybliżyły także krótko historię powstania
najważniejszych obiektów w naszej miejscowości, w tym kościoła, szkoły, dworca
PKP, OSP. Uczestnicy spotkania dowiedzieli się, jak ważnym wydarzeniem była
elektryfikacja wsi, która pociągnęła za sobą wiele zmian. Zaproszone panie wspominały także ostatniego właściciela wsi-
dziedzica Leśnickiego.
III Zajęcia
z paniami z Koła Gospodyń Wiejskich
Niezwykle cennym
doświadczeniem były warsztaty przeprowadzone dla uczestników projektu przez
panie z Koła Gospodyń Wiejskich „Grusza”. Podczas pierwszego z nich
zatytułowanego „ Kluseczka, pierożek,
prażucha” dzieci razem z paniami królowały w kuchni. Poznały przepisy na
podstawowe dania z ziemniaków, czyli na jedzone dawniej prażuchy i kluski
śląskie oraz na pierogi z serem. Następnie pod bacznym okiem doświadczonych
gospodyń, wspierani ich instrukcjami i radami uczestnicy spotkania przystąpili
do gotowania. Było to dla nich nie tylko dobrą lekcją kulinarną, ale
dostarczyło niezapomnianej frajdy.
Kolejne warsztaty
przebiegały pod hasłem „Rękodzieło
artystyczne”. Uczestnicy zajęć mieli wtedy możliwość poznać tajniki
zapomnianego już dzisiaj haftowania. Panie z Koła Gospodyń zaprezentowały wyhaftowane przez siebie
obrusy i serwetki, a następnie pokazały kilka podstawowych ściegów. Później
każdy uczestnik projektu mógł spróbować swoich sił i wyhaftować wybrany przez
siebie obrazek. Przeważnie były to
proste motywy kwiatowe.
Na kolejnych
warsztatach pt. „Wyczarowane z bibuły”
panie pokazały, jak można „bawić się”
bibułą i „ wyczarować” z niej przepiękne kwiaty, wykorzystywane dawniej
do zdobienia izb mieszkalnych, strojenia palem wielkanocnych czy wieńcy
dożynkowych. Umiejętności zdobyte podczas warsztatów okazały się przydatne
podczas przygotowywania naszych palem wielkanocnych.
IV. Warsztaty plastyczne
Ciekawą formą
zajęć, rozwijającą zdolności plastyczne uczestników projektu były warsztaty
techniką decoupage oraz papier mache.
Nasi uczestnicy projektu
ozdobili tą metodą szklany pojemnik,
który spełnia funkcję fantastycznego
wazonu. Każdy z uczniów stworzył
pracę według własnej inwencji twórczej.
Na kolejnych zajęciach uczyli się
również tworzyć maskę z papieru mache (tj. dającą się formować,
twardniejącą po wysuszeniu masę z rozdrobnionego i rozmiękczonego w wodzie z
klejem papieru (makulatury). Tutaj każdy puścił wodze
fantazji i powstały świetne maski, które
będą wykorzystywane podczas szkolnych spektakli teatralnych i kreatywnych zabaw
w szkole. Również w technice papier mache, uczestnicy projektu wykonali jaja
wielkanocne. Powstały piękne prace, które posłużyły jako dekoracje świąteczne.
Pierwsza strona okładki
Fundacja
na rzecz dzieci i młodzieży „Otwórzmy serca dla dzieci” działająca przy Zespole
Szkół w Rzerzęczycach poczyniła starania, aby móc zrealizować projekt związany
z tradycjami naszego regionu. Z końcem stycznia po rekrutacji rozpoczęliśmy
realizację projektu „ Wszyscy jesteśmy ze wsi- organizacja cyklu przedsięwzięć
edukacyjnych dla dzieci i młodzieży kultywujących lokalne tradycje ludowe
miejscowości Rzerzęczyce i gminy Kłomnice” opracowanym w ramach działania 413
„Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007-2013. Założeniem naszego projektu był kontakt dzieci i
młodzieży z mieszkańcami Rzerzęczyc i okolic, a zwłaszcza z paniami z Koła
Gospodyń Wiejskich i Zespołem Folklorystycznym „Grusza”. Przyjęliśmy, że nasi beneficjenci poznają tradycje ludowe
związane z wsią, obrzędy, przedmioty i narzędzia wykorzystywane w dawnych
czasach. W ramach projektu organizowane były: warsztaty z zakresu pieczenia
chleba, rękodzieła artystycznego, haftowania, gotowania, warsztaty plastyczne
technikami decoupage i papier mache, wyjazdy do Tokarni i Radzionkowa oraz
opracowano książeczkę pt.”Zapisane w pamięci”. Opisano w niej podjęte w ramach
projektu działania oraz umieszczono zdjęcia ze spotkań a także zdjęcia z wytworami
prac dzieci. Podsumowaniem całego projektu było również przygotowanie
prezentacji multimedialnej i galerii zdjęć oraz prac dzieci, które zostały
wyeksponowane na korytarzu szkolnym.
Ostatnia strona książeczki ( okładka strona
wewnętrzna)
W imieniu Fundacji
na rzecz dzieci i młodzieży „ Otwórzmy serca dla dzieci” oraz uczestników
projektu serdecznie dziękujemy osobom, które zaangażowały się w realizację
projektu. Dziękujemy Dyrektorowi Zespołu Szkół w Rzerzęczycach p. Ryszardowi
Krokowi oraz nauczycielom, instruktorowi
działań artystycznych p. Katarzynie Sosnowskiej, członkiniom Koła Gospodyń
Wiejskich oraz Zespołu Folklorystycznego „Grusza”: M. Makles, Z. Sosna, K.
Politańskiej, J. Kowalik, G. Kowalik, B. Politańskiej, R. Boral, J. Łudczak, H.
Łągiewka, M. Suchan, B. Ziętal, C. Burzyńskiej, A. Wałek, L. Piwowarczyk, G.
Kluska, K. Maklesowi, J. Jaksender, E. Jamrozik, J. Sosna oraz J.
Politańskiemu, P. Makles, D. Chybalskiemu .
V. Wycieczki
Bardzo atrakcyjną
formą zajęć realizowanych w ramach projektu były wycieczki, które pokazały
dzieciom, jak wyglądało dawniej życie na wsi. Pierwsza z nich odbyła się 24
maja 2014 roku. Uczestnicy odwiedzili Skansen
w Tokarni. Zobaczyli tam dawny dwór szlachecki, kościół, organistówkę,
dzwonnicę, wiatrak, spichlerz, kuźnię oraz liczne zagrody i chałupy. Poznali
typowe meble i narzędzia codziennego użytku, warsztaty rzemieślników wiejskich
z wyposażeniem, jak szewca czy stolarza.
Zobaczyli również, jak wyglądała
XIX-wieczna apteka i sklepik oraz pracownia krawiecka. Obejrzeli także
ogród rzeźb twórcy ludowego Jana Bernasiewicza.
Podczas kolejnego
wyjazdu 31 maja 20-14 roku uczestnicy projektu odwiedzili muzeum Chleba w Radzionkowie. Tu z kolei
obejrzeli zbiory
maszyn, urządzeń, naczyń, zdjęć, pocztówek i wiele innych eksponatów związanych
z historią chleba. Przechowywane są tu także tzw. pieniądze chlebowe, które w
czasach kryzysu pozwalały wyłącznie na jego zakup. Dzieci nie tylko obejrzały ekspozycję, ale również
własnoręcznie uformowały i upiekły chleb,
co było dla nich nie lada atrakcją.
II Przedstawienia Zespołu Folklorystycznego
„Grusza”
Zespół
folklorystyczny „ Grusza” działa już od dwudziestu lat. Scenariusze
przedstawień pisze pani J. Gołdy, opierając się na własnych wspomnieniach
Zespół pokazał trzy przedstawienia. Pierwsze to „Zmiana tajemnic różańcowych”.
Wiele ludowych powiedzeń i zwyczajów związanych z nabożeństwem różańcowym
przeplata się ze zwykłym życiem wsi, gdzie ważny jest każdy człowiek a
szczególnie ten, który potrzebuje pomocy. Kolejne spotkanie to obrzęd pt. „ Rozmaitości u szewca Morcina”. I tym
razem dzieci poznały wiele dawnych zwyczajów np. wykonywanie plecionek do
uszczelniania drzwi, wycieraczek, koszyczków do wypieku chleba i słomianych
chodaków. A ponieważ akcja toczy się w domu szewca aktorzy zaprezentowali także
wyrób butów. Ostatnie spotkanie to wesołe i pełne
pięknych przyśpiewek przedstawienie „ Dożynki”. Zwyczaj dziękowania za plony
oparty jest na faktach z dawnych Rzerzęczyc, gdy właścicielem dworu był Tadeusz
Leśnicki. Pracownicy zatrudnieni we dworze przychodzili do dziedzica,
przynosili wieńce i czekając na zapłatę,
śpiewali, tańczyli i cieszyli się z dobrze wykonanej pracy. Pojawia się też
wątek romantyczny Anieli i Antka którzy na nową drogę życia otrzymują w
prezencie jałówkę. Spotkania z zespołem cieszyły się ogromnym powodzeniem,
młodzi widzowie z dużym zainteresowaniem przysłuchiwali się barwnym dialogom
prowadzonym w typowo wiejskiej gwarze. Ciekawe były także rekwizyty, które
można było później obejrzeć.